cooling load calculation

การคำนวณหาค่าคูลิ่งโหลด (cooling load calculation) จึงเป็นสิ่งสำคัญในการเลือกขนาดของเครื่องปรับอากาศ ให้มีขนาดพอเหมาะต่อการใช้งาน สำหรับปรับอุณหภูมิและความชื้น การคำนวณค่าคูลิ่งโหลอดของอาคารขนาดใหญ่ๆ เป็นหน้าที่ของวิศวกรเครื่องทำความเย็น ซึ่งมีหลักการในการคำนวณที่ยุ่งยาก ซับซ้อน จึงยังไม่ขอกล่าวในหนังสือเล่มนี้ แต่สำหรับอาคารที่อยู่อาศัยที่ต้องการติดตั้งเครื่องปรับอากาศขนาด 5 ตันลงมา ช่างซ่อมและบริการสามารถคำนวณหาขนาดของเครื่องที่จะใช้ติดตั้งได้ซึ่งมีหลักในการคำนวณค่าความร้อนที่จะต้องคำนึงถึงดังนี้

1.  ความร้อนจากดวงอาทิตย์ที่แผ่รังสี ผ่านกระจกหน้าต่างเข้าในห้องโดยตรง

2.  การถ่ายเทความร้อน โดยการนำความร้อนผ่านผนังด้านนอกและหลังคา

3.  การถ่ายเทความร้อน โดยการนำความร้อนผ่านผนังภายใน ฝ้าเพดาน และพื้นห้อง

4.  ความร้อนที่เกิดขึ้นจากแหล่งกำเนิดความร้อนภายในห้องปรับอากาศ เช่น ความร้อนจากตัวคน อุปกรณ์ไฟฟ้า และเครื่องจักร เป็นต้น

5.  ความร้อนจากการนำอากาศภายนอกห้อง เข้ามาในห้องเพื่อการระบายอากาศ (ventilation)

6.  ความร้อนอื่นๆ

ข้อมูลที่ต้องทราบเกี่ยวกับห้องที่ต้องการปรับอากาศ

1.  ห้องที่ต้องการปรับอากาศอยู่ชั้นไหนของอาคาร

2.  ตำแหน่งของห้องตั้งอยู่ทางทิศใด

3.  ช่วงเวลาที่จะใช้เครื่องปรับอากาศ

4.  เพดานได้รับความร้อนโดยตรงหรือไม่

5.  จำนวนคนที่อยู่ในห้องปรับอากาศ

6.  ดวงไฟ และอุปกรณ์ไฟฟ้าที่ใช้ในห้อง

7.  มีพัดลมดูดอากาศเพื่อการระบายอากาศหรือไม่

8.  ขนาดของพื้นที่ห้องที่ต้องการปรับอากาศ

ห้องคุณ ใช้เครื่องปรับอากาศ เหมาะสมหรือ ยัง

ห้องไหนใช้แอร์ขนาดเท่าไหร่

การปรับอากาศคือการทำให้สภาวะอากาศภายในห้องปรับอากาศมีอุณหภูมิพอเหมาะ และควบคุมความชื้นให้ผู้ที่อยู่ในห้องมีความรู้สึกสบาย

                การปรับสภาวะอากาศในประเทศไทยเป็นการทำให้อากาศภายในห้องเย็นกว่าอุณหภูมิของอากาศภายนอกห้อง ดังนั้นความร้อนจากภายนอกห้องจึงพยายามถ่ายเทผ่านพื้น ฝาผนัง และเพดาน เข้ามาในห้องปรับอากาศอยู่ตลอดเวลา จึงต้องใช้เครื่องปรับอากาศดึงความร้อนออกไป ความหมาคือ ห้องขนาดใหญ่ ความร้อนมาก ต้องใช้เครื่องปรับอากาศขนาดใหญ่ที่จะดึงความร้อนออกไปได้เร็วและไม่ทำงานหนักเกินไป 

การกำหนดขนาดของเครื่องปรับอากาศทุกยี่ห้อ ใช้วิธีการคำนวนเหมือนกัน ที่จะใช้ติดตั้ง นับว่าเป็นสิ่งที่สำคัญมาก เพราะถ้าติดตั้งเครื่องปรับอากาศขนาดเล็กเกินไป ห้องปรับอากาศจะไม่เย็นเท่าที่ต้องการ และเครื่องจะต้องทำงานหนักมาก ในทางตรงข้างถ้าติดตั้งเครื่องปรับอากาศที่มีขนาดใหญ่เกินไป เช่น ถ้าห้องที่ต้องการเครื่องปรับอากาศขนาด 3 ตัน แต่นำเครื่องปรับอากาศขนาด 5 ตัน ไปติดตั้งก็จะทำให้อุณหภูมิ ของอากาศภายในห้องลดลงอย่างรวดเร็วและเย็นจัดเกินไป แม้ว่าจะมีเทอร์โมสตัดตอยควบคุมอุณหภูมิ ให้หยุดการทำงานของคอมเพรสเซอร์เมื่ออุณหภูมิของอากาศภายในห้องลดลงจนถึงจุดที่ปรับตั้งไว้ แต่เนื่องจากขนาดของเครื่องใหญ่เกินไป เป็นเหตุในมอเตอร์คอมเพรสเซอร์เดินๆ หยุดๆ ในระยะเวลากระชั้นชิด (short cycling) ซึ่งจะทำให้มอเตอร์คอมเพรสเซอร์นั้นมีอายุการใช้งานสั้งลงกว่าที่ควร